Phân tích hình tượng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ

Xem thêm

[rule_3_plain]

Nhớ rừng là tuyệt tác của Thế Lữ, thi sĩ đi đầu của phong trào Thơ mới. Hình tượng con hổ đã đoạt được mỗi chúng ta, đã chiếm lĩnh nơi sâu kín nhất cõi tâm hồn bao người trong hơn nửa thế kỉ qua. Nhằm giúp các em hiểu hơn về hình tượng này Học247 mời các em cùng tham khảo tài liệu Phân tích hình tượng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ dưới đây. Ngoài ra, để làm phong phú thêm tri thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài soạn văn Nhớ rừng.

1. Lược đồ tóm lược gợi ý

2. Dàn bài cụ thể

a. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm: “Nhớ rừng” là bài thơ điển hình của Thế Lữ – 1 trong những thi sĩ to của phong trào Thơ mới.

– Khái quát tâm cảnh: Trong tác phẩm, trung tâm chính là tâm cảnh con hổ trước thực tại bình thường và dĩ vãng vàng son, qua đấy nói về chính những con người Việt Nam đang trong cảnh ngộ mất nước.

b. Thân bài:

– Tác giả diễn đạt trực tiếp tâm cảnh con hổ bằng 1 loạt động từ mạnh:

+ “Gậm 1 khối căm hận”: Động từ “gậm” gợi ra sự gặm nhấm dần dần, từ từ từng chút 1, chẳng phải là 1 nỗi căm hận nhưng mà là 1 “khối”. Câu thơ gợi ra tâm cảnh tù túng, tuyệt vọng của con hổ lúc bị nhốt.

+ 1 loạt các động từ mạnh trình bày sự coi thường: “khinh”, “ngạo mạn”, “ngơ ngẩn”, “ giương mắt”,…

+ Những từ ngữ diễn đạt trực tiếp tâm cảnh: “nhục nhằn”, “làm trò”, “chịu”.

⇒ Tâm cảnh căm uất, đáng ghét tới tột cùng lúc bị nhốt, bị coi làm trò đùa cho lũ người bé nhỏ bình thường của con hổ – biểu trưng của rừng xanh oai linh.

– Tâm cảnh đáng ghét, coi thường sự bình thường, dối trá của thực tại: “ôm nỗi uất hận nghìn thâu”: Tâm cảnh căm uất, căm hờn của con hổ như được đẩy lên tới cực điểm lúc chứng kiến những cảnh bình thường, dối trá trước mắt: “ghét những cảnh…”

– Nhớ về dĩ vãng vàng son ở chốn sơn lâm:

+ Tiếp tục sử dụng từ ngữ biểu thị trực tiếp tâm cảnh: “tình thương nỗi nhớ”, “ngày xưa”, “nhớ”

+ Hình ảnh con hổ lúc còn là chúa tể rừng xanh được khắc họa lại bằng 1 loạt những hình ảnh chi tiết, gợi hình: “dõng dạc”, “đường hoàng”, “lượn tấm thân”, “ vờn bóng”, “quắc”, trình bày sự tôn nghiêm, lẫm liệt, xứng đáng là “chúa tể cả muôn loài”.

+ Nhớ về dĩ vãng, con hổ nhớ về những kỉ niệm chốn rừng xanh với tâm cảnh nhớ tiếc.

+ Điệp từ “nào đâu”, điệp cấu trúc liên kết với 1 loạt câu hỏi tu từ cùng các hình ảnh có trị giá gợi cảm cao: “những đêm vàng” – “ta say mồi”, “những ngày mưa” – “ta lặng ngắm”, “ những rạng đông” – “giấc ngủ ta tâng bừng”, “những chiều” – “ta đợi chết…”.

+ Câu cảm thán cuối đoạn “thương ôi!” liên kết với câu hỏi tu từ “thời oanh liệt nay còn đâu?” như 1 lời than vãn, nhớ tiếc cho chính căn số mình.

– Khao khát được tự do của con hổ:

+ Sống trong cũi sắt, chứng kiến những điều đáng ghét bình thường, con hổ khát khao được trở về với đại nghìn sâu thẳm, trở về với tự do, với thân phận đáng có của nó. Dù chỉ là trong giấc mộng, con hổ cũng muốn đưa hồn mình trở về với núi non.

+ Câu cảm thán cuối bài vừa trình bày sự nhớ tiếc, vừa trình bày khát khao tự do mãnh liệt đang bùng cháy trong lòng con hổ.

c. Kết bài:

– Khái quát lại hình tượng con hổ: Nỗi đáng ghét thực tại bình thường, tù túng và niềm khát khao tự do mãnh liệt.

3. Bài văn mẫu

Đề bài: Em hãy viết bài văn ngắn phân tách hình tượng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ.

Gợi ý làm bài:

3.1. Bài văn mẫu số 1

Nhớ rừng của Thế Lữ có mặt trên thị trường 5 1934, đấy là khi nhưng mà tổ quốc ta vẫn chìm trong nỗi nhục của những kiếp bầy tớ lầm than. Nỗi đau mất nước trong suốt 1 thời kì dài biến thành chủ đề tiếc nuối căm hận của biết bao nhà thơ. Cảm nhận thâm thúy nỗi niềm dân tộc đấy, Thế Lữ đã mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú nhưng mà nói lên niềm hàn huyên u uẩn, căm hận và niềm khao khát tự do mãnh liệt của những kiếp bầy tớ lầm than.

Bài thơ được tác giả ngắt thành 5 đoạn trong đấy đoạn 1 hợp với đoạn 4, đoạn 2 hợp với đoạn 3 tạo thành 1 cặp ý đối lập nhau: cảnh vườn bách thú bé hẹp và tù đọng với cảnh núi rừng hùng vĩ nơi con hổ ngự trị, vùng vẫy những “ngày xưa”.

Nó căm ghét tất cả cái môi trường áp đặt giả tạo nhưng mà “lũ người kia” đã thiết kế bày đặt ra. Nó trông thấy tất cả chỉ là trò nhái lại, là lối “đua đòi” cái không gian sống thực thụ của nó xưa kia, cái “cảnh sơn lâm bóng cả, cây già – với tiếng gió gào nghìn, với giọng nguồn hét núi” nhưng mà nó chẳng thể nào quên được, nhưng mà nó mãi mãi thương nhớ. Phcửa ải chăng lầm sự con hổ ở đây, 1 lần nữa lại phản chiếu hàn huyên của chàng thanh niên Nguyễn Thế Lữ – người từng có thời hoạt động trong 1 “hội kín” yêu nước? Cái hàn huyên bất bình, phủ định thứ tân tiến “Tây Tàu nhố” nhăng” đang thay thế cho những “vẻ hoang sơ” của “bóng cả cây già” “những đêm vàng bên bờ suối”, “những rạng đông cây xanh nắng gội”… 1 cách tưởng tượng, gợi nhớ tới những trị giá văn hoá cổ kính của Non sông?

Nhưng có nhẽ luồng hàn huyên xuyên suốt, điều thấp thỏm thường xuyên hơn cả trong lòng con hổ là nỗi nhớ – 1 nỗi nhớ vừa da diết xót xa, vừa mênh mông hoành tráng. Đấy là nỗi “nhớ rừng” cao cả, thiêng liêng, đúng như nhan đề bài thư xác định. Ta dễ dãi nhận thấy 2 đoạn thơ tả nỗi nhớ này lập trung, đậm đặc nhất – đoạn thứ 2 và thứ 3 trong bài – là 2 đoạn có nhiều cảnh sắc huy hoàng đẹp nhất, có giai điệu hấp dẫn đam mê nhất. Nhớ làm sao bóng vía xưa kia của ta “bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng, lượn tấm thân như sóng cuộn ăn nhịp” giữa “sơn lâm bóng cả, cây già – với tiếng gió gào nghìn, với giọng nguồn hét núi”, xinh xắn, oai nghi, hùng tráng biết bao! Nhớ làm sao.

Đối lập với cảnh ở vườn bách thú là cảnh chốn ảm đạm và hùng tráng của rừng già được mở ra ở khổ 2, 3. Ở cái nơi sơn cùng thủy tận đấy, hổ dõng dạc, đường hoàng trong vai chúa sơn lâm. Đấy là chốn hoang sơ nhưng mà thảo hoa nhiều tới nỗi ko người nào nhớ hết tên và tuổi. Chốn thiên đàng của chúa tể muôn loài chan chứa những kỷ niệm, những chiến tích oai hùng của cái thuở được tự do. Nhưng đớn đau thay với hổ, những chiến tích đấy giờ đây chỉ còn là chuyện của “ngày xưa”. Chính thành ra nhưng mà cái ước vọng và niềm khát khao được tự do của chúa sơn lâm mới cuộn dâng trong những dòng thơ cuối. Đấy là cái ước vọng được trở về với cái uy danh đích thực, trở về với cuộc sống tự do của rừng già.

Như vậy bài thơ chính là tâm cảnh đầy thảm kịch của chúa rừng lúc bị sa cơ, bị thất thế, bị nhốt. Bài thơ đặt trong cảnh ngộ lịch sử tổ quốc những 5 30 thì nỗi tủi hổ, đắng cay căm hận của con hổ cũng đồng điệu với thảm kịch của đồng bào ta trong cái cảnh gông cùm của cuộc đời bầy tớ.

Có nhẽ sẽ ko là khiên cưỡng: nếu nói rằng Nhớ rừng với hình tượng con hổ nằm dài đấy, đã hình thành tư thế của những con người đã thôi nghĩ tới hành động, những con người nhưng mà đon đả làm cách mệnh, nhưng mà hoài bão muốn góp phần mình vào 1 sự thay đổi đã ko còn.

Thế nhưng mà, con hổ, hình tượng trung tâm của bài thơ, dù có chịu mất tự do, nhưng mà cũng ko chịu mất đi niềm tự hào. Trong cực khổ, trong cảnh “tù đọng”, trong nỗi “nhục nhằn”, nó vẫn biết tự phân biệt mình với những kẻ đã đi hoàn toàn bình thường đồng hoá tới cả ý thức, ở đây, vấn đề chẳng phải là coi xét “tác phong dân chúng” của con hổ, phê bình nó “ko 1 chút ưu ái gì đối với những con vật như con gấu, con báo cùng căn số như nó và nằm sát ngay cạnh chuồng nó” như người nào đấy đã bàn. Ở đây, cũng như chim ở trong lồng, ở cả Prômêtê bị xiềng và Hamlet nữa, sự đối lập giữa 2 hạng người, 2 cách sống là bí quyết nghệ thuật vẫn thường dùng để làm nổi trội lên cái kích tấc cao cả và tô đậm thêm cảm hứng đầy tính thảm kịch của 1 tâm hồn bị cực khổ chứ nhất thiết ko chịu hạ mình trong xấu số.

Có thể nói Thế Lữ đã chứa chất vào lời con hổ trong vườn này hàn huyên của các lứa tuổi cùng lứa với thi sĩ. Và cũng ko riêng gì 1 lứa tuổi. Ai là người Việt Nam còn chút lòng yêu nước, còn biết nghĩ, nhưng mà chẳng cảm nhận xót xa nỗi hờn mất nước? Ai đã từng đọc qua lịch sử dân tộc, có nhiều ít tinh thần về nền “văn hiến” đã lâu “của tổ quốc, nhưng mà chẳng ngao ngán với thứ tân tiến hào nhoáng pha tạp thời thực dân? Người Việt Nam chưa mất gốc nào nhưng mà chẳng ấp ôm hi vọng được “thênh thang (…) tung hoành”, được “ngự trị” trên “non sông hùng vĩ” của mình, gần giống chú hổ vườn thú kia vẫn ko nguôi “giấc mộng vàng lớn to” của nó.

3.2. Bài văn mẫu số 2

Nhớ rừng là 1 bài thơ lừng danh của phong trào Thơ mới. Nó cũng là 1 bài in được dấu ấn đậm và bền trong nhiều lứa tuổi độc giả – Tác giả của nó – nhà thơ Thế Lữ, là 1 thi sĩ tài năng, người có công đầu trong phong trào Thơ mới. Có thể nói ông đã nhập thân hoàn toàn vào hình tượng con hổ trong bài, mượn con hổ để biểu thị hàn huyên của 1 thanh niên trí thức trước cuộc đời tù túng, bầy tớ.

Sự xung đột, chống đối quyết liệt, thường xuyên, chẳng thể dung hòa giữa cảnh ngộ và tính cách, giữa ngoại vật với nội tâm, giữa thấp hèn với cao thượng chính là cơ sở để kết cấu nên toàn thể bài thơ. Có cảm giác như nghe được từ Nhớ rừng 1 bản xô nát 4 chương với sự luân chuyển, đan xen của 2 nhạc đề tương phản, trong đấy, chủ đề chính, chủ đề “nhớ rừng” bỗng đột ngột chuyển vút lên sau những nốt nhạc đã càng ngày càng chậm rì rì, buồn nản ở chương đầu, và cứ vang lớn mãi, dào dạt mãi, dâng mãi tới cao trào với tất cả niềm phấn hứng của tâm linh để rồi chợt tắt lặng đi nặng nề, uất nghẹn. Và rốt cục trong sự quật khởi chủ đề chính lại quay quay về ko còn hùng tráng được như trên, những tha thiết, những nhớ tiếc. Bài thơ hoàn thành trong tiếng gọi thiết tha với rừng già của 1 kẻ biết mình đã sắp phải kết thúc cuộc vượt tù trong tâm khảm. Như thế bằng việc xoành xoạch biến đổi tình cảm và giọng điệu thơ sang phía đối lập với nó, thi sĩ đã tìm đúng cái bí quyết hữu hiệu để diễn đạt hết các cung bậc xúc cảm của 1 tâm cảnh lẻ loi và đầy day dứt.

“Cũi sắt” được đề cập, trình bày sự nhốt tự do, 1 ko gian giam hãm bé nhỏ, bức bí, khiến con hổ “căm hận”. Những tháng ngày trôi qua trong giam hãm, chúa sơn lâm mang trong mình sự tôn nghiêm ngày nào giờ lại phải còn đó trong 1 ko gian bé hẹp, “sa cơ” lỡ vận. Con mang bành trong mình thực chất của chúa sơn lâm, vốn quen tung hoành ở 1 ko gian rừng thiêng bao la, do đó lúc phải bị cảnh nhốt, nó sống nhưng mà như chốn âm ti, cảm giác “nhục nhằn” dâng cao, cảm thấy mình bình thường lúc bị đem ra làm trò chơi, làm thú sắm vui cho những kẻ “Giương mắt nhỏ giễu cợt oai linh rừng thẳm”.

Trong cảnh ngộ bài thơ có mặt trên thị trường (1934), tâm cảnh tủi hổ, đớn đau, uất hận… của con hổ nhớ rừng đồng điệu với thảm kịch của quần chúng ta đang rên xiết trong xích xiềng bầy tớ. Nhớ rừng là khát khao sống, khát khao tự do. Bài thơ mang hàm nghĩa như 1 lời nhắn gửi bí mật, thiết tha về tình yêu nước nhà tổ quốc. Tư tưởng to nhất của bài thơ là cái giá của tự do. Hình tượng con hổ nhớ rừng là sự trình bày hoàn hảo tư tưởng lớn lao đấy.

Sự nhớ tiếc về dĩ vãng vàng son luôn túc trực trong nỗi nhớ của con hổ, nhớ cả về núi rừng đại nghìn, nhớ cả về những đêm trăng, con hổ “say mồi đứng uống ánh trăng tan”. 1 quang cảnh lãng mạn hiện lên: chúa sơn lâm sau 1 ngày no say những con mồi, đang cúi xuống uống dòng nước nhấp nhánh ánh trăng. Và cả những tháng ngày rừng mưa rinh rích, cây cỏ như bừng tỉnh sau cơn mưa, con hổ-với ngợi ca là “chúa tể muôn loài”, cũng có những khoảng lặng, ngắm nhìn ‘nước nhà đổi mới”. Và cả những quang cảnh lãng mạn, tiếng chim hót líu lô đón ánh nắng, hình ảnh con hổ đôi mắt lim dim lặng yên cảm nhận những hơi thở riêng của tự nhiên, đất trời. Và, nỗi nhớ về cả những buổi hoàng hôn, mặt trời dần tắt, 1 khoảng ko gian chuyển giao ngày và đêm, để con hổ tiếp diễn 1 cuộc hành trình săn mồi đầy bí mật và say sưa. Tất cả gói gọn trong nỗi nhớ da diết của con hổ với rừng thiêng, với 1 nơi được gọi là nhà của chúa sơn lâm. Nhưng thương ôi, những quang cảnh trong nỗi nhớ đấy, giờ chỉ còn được gọi là “thời oanh liệt”, vì nó đã qua mất rồi, vì hiện thực quá đối lập với những gì của dĩ vãng gọi tên.

“Nhớ rừng” là 1 trong mười bài thơ hay nhất của “Thơ mới” (1932-1941). Thể thơ tự do, lời thơ đẹp, hình tượng kì vĩ, hoa lệ. Nhạc điệu du dương, xúc cảm “nhớ rừng” dào dạt. Hình tượng con hổ sa cơ, đớn đau uất hận, da diết nhớ rừng được khắc họa thâm thúy, đầy ám ảnh.

Sự đáng ghét thực tại của con hổ được trình bày rõ ràng, chân thật. Dưới con mắt của chúa sơn lâm, cảnh suối, nước, hoa, cây, mô gò được làm để giống với cảnh rừng thiêng đều mang sự dối trá, vì nó chỉ là sự sao chép sáo rỗng, đơn điệu, nhàm chán. Con hổ vẫn luôn đau đáu và nhớ về thời gian uy nghiêm của mình, vẫn là cảnh rừng thiêng “của ta”, như 1 sự khẳng định, như 1 sự sở hữu, trình bày khả năng và vị thế của 1 chúa sơn lâm, tuy đã bị sa cơ lỡ vận.

Mượn hình ảnh con hổ, thi sĩ Thế Lữ muốn gửi gắm nỗi đáng ghét thực tại bình thường, đơn điệu, cùng lúc trình bày niềm khát khao tự do mãnh liệt.

——Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp——

Soạn văn 8 Nhớ rừng tóm lược

5962

Phân tích con hổ trong bài Nhớ rừng của Thế Lữ

5258

Phân tích 2 đoạn thơ đầu trong tác phẩm Nhớ rừng của thi sĩ Thế Lữ để thấy được tư tưởng của bài thơ

4017

Cảm nhận bài thơ Nhớ rừng của tác giả Thế Lữ

2963

Phân tích tâm cảnh của con hổ trong bài thơ Nhớ rừng

3476